شاید در طول نیم قرن اخیر و حتی بیشتر، کمتر روزها و ماه‌هایی بوده که طلا به عنوان یک دارایی تا این اندازه مورد توجه قرار بگیرد؛ آن هم در حالی که این فلز ارزشمند همیشه روند افزایشی داشته و یکی از بهترین دارایی‌ها لااقل برای حفظ ارزش سرمایه بوده و هست.
با این حال، افزایش قیمت طلا در یکی دو سال اخیر، موج بلندی از اقبال به این دارایی ارزشمند ایجاد کرده به طوری که در این مدت تقریباً همه خریدار طلا هستند و این میل و اشتیاق به خرید طلا روی تمام بازارهای سنتی و حتی بازارهای مدرن اثر گذاشته و بار دیگر طلا خود را به صدر بازارها رسانده است. این البته تنها به ایران محدود نیست؛ بلکه در تمام دنیا خرید طلا رونق پیدا کرده و حتی بسیاری از بانک‌های بزرگ جهانی بخش مهمی از سرمایۀ خود را به این امر اختصاص داده‌اند تا در نهایت شاهد این باشیم که قیمت طلا هر روز یک رکود تاریخی جدید از خود ثبت می‌کند.
اعداد و ارقامی که شاید تنها برخی از مؤسسات و کارشناسان زبده تا یک سال پیش آنها را پیش‌بینی می‌کردند، ولی واقعیت اینست که در این روزها پیشتازی طلا به خصوص در بازار ایران بی‌نظیر است.
با این حال، افت‌های قیمتی مقطعی این نگرانی را به ویژه در مردم عادی ایجاد می‌کند که شاید طلا بعد از این اوج‌گیری عجیب، سقوط وحشتناکی داشته باشد که البته در این بین نیز برخی تحلیل‌ها از سوی برخی بلاگرها به این امر دامن می‌زند.
در مقابل این پرسش و یا احتمال باید به چند نکتۀ مهم توجه د اشت. اول این‌که قیمت جهانی طلا به دلایل مختلفی همچنان افزایشی خواهد ماند که یکی از مهم‌ترین دلایل آن خطرات ژئوپلیتیکی است. شرایط امروز جهان به هیچ عنوان آرام نیست و برعکس آبستن جنگ‌ها و مناقشات متعددی است. اگر کمی دقت کنیم، حتی اتفاقاتی مانند آتش‌بس در غزه نیز بیشتر از آن که به صلح نزدیک باشد، به صلحی برای جنگ شبیه است و از طرف دیگر اروپا نیز شرایط اصلاً خوبی را ندارد و احتمال گسترده‌تر شدن جنگ به تمام قارۀ سبز بیشتر از احتمال پایان جنگ روسیه و اوکراین است. به این موارد تنش‌های مختلف در جنوب‌شرق آسیا و حتی غرب آسیا را هم باید اضافه کرد و در کنار همۀ این موارد جنگ اقتصادی که بین دو غول بزرگ تجارت جهانی یعنی آمریکا و چین علنی شده که قطعاً همۀ اقتصاد جهان را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. این جنگ به حدی بزرگ و مهم است که نتیجۀ ان ممکن است حتی صورتبندی نظم اقتصادی و تجاری جهان را تغییر دهد.
به این موارد افزایش ذخایر طلای بانک‌های مرکزی چین و هند را نیز باید اضافه کرد. دو کشوری که حالا در جایگاه دوم و چهارم اقتصادهای بزرگ دنیا و اول و دوم آسیا ایستاده‌اند و در سال‌های اخیر به ویژه یکی دو سال اخیر اقدام به افزایش ذخایر خود کرده‌اند تا جایی که چنین میزان خریدی در تاریخ این کشورها به خصوص چین بی‌نظیر بوده و هست. روندی که همچنان نیز ادامه دارد.
در کنار این عوامل از تأثیر کاهش نرخ بهره نیز نباید غافل شد. سیاست‌هایی که به طور خاص آمریکا در پیش گرفته تا بتواند اقتصاد خود را از افتادن به رکود حفظ کند و به نوعی به تولید و صنعت خود مزیت رقابتی را اضافه کند تا از این طریق خود را در جنگ اقتصادی بیش از گذشته تقویت کند و البته مانع بزرگی در مسیر تورم‌زایی ایجاد کند.
از سوی دیگر، در بازار ایران طلا متأثر از عوامل دیگر نیز هست که یکی از آنها افزایش قیمت ارز به ویژه دلار است که در تمام سال‌های گذشته روندی افزایشی داشته و این افزایش روی قیمت طلا اثرگذاری مستقیم دارد. به بیان ساده، علاوه بر قیمت جهانی، در بازار ایران طلا از قیمت دلار هم اثر می‌پذیرد و در شرایطی که نرخ دلار در بازار آزاد روند صعودی دارد، طلا نیز خود را با آن تطبیق خواهد داد.
از طرف دیگر، تحریم و سیاست‌های نادرست دولت ایران در صنعت سبب شده تولید و خدمات توجیه اقتصادی نداشته باشد و به همین دلیل بخش بزرگی از دارایی‌ها به سمت بازار طلا گسیل شود. موضوعی که تقاضا را در این بازار افزایش می‌دهد و در نتیجه سبب رشد فزاینده قیمت طلا می‌شود. این مسئله زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم سهم بزرگی از این طلا توسط سرمایه‌گذاران خرد خریداری می‌شود که این نشان می‌دهد خرید طلا تا چه اندازه در جامعه رسوخ پیدا کرده است
در کنار این موارد، از تأثیر جنگ و تنش‌های نظامی و ریسک‌های میدانی هم نباید به راحتی گذشت. به هر حال همان‌گونه که جنگ 12 روزه رخ داد، احتمال وقوع جنگهای بعدی صفر نیست و همین امر ممکن است هم روی قیمت طلا به طور مستقیم و هم با اثر روی قیمت ارز، به طور غیرمستقیم، ارزش ریالی دارایی طلا را افزایش دهد.
نکتۀ مهم اما اینست که این عوامل به هیچ عنوان به معنای افت نکردن مقطعی قیمت طلا نیست، زیرا هر بازاری در روند افزایشی خود قطعاً اصلاحاتی دارد ولی آن‌طور که از شواهد پیداست، برآیند این افزایش و اصلاح در نهایت و در میان‌مدت و بلندمدت صعودی است و همان‌طور که معتبرترین مؤسسات پیش‌بینی کرده‌اند، طلا فعلاً از اریکه قدرت پایین نخواهد آمد. این موضوع با توجه به تشدید رکود بازارهایی مانند مسکن، خودرو، تولید و صنعت و افزایش قیمت دلار، در ایران ضریب بالاتری دارد.
منبع: روزنامه تماشاگران امروز