اصفهان در هفتههای اخیر شاهد تشدید آلودگی هوا بوده و این وضعیت باعث افزایش نگرانی شهروندان و سازمانهای مردمنهاد شده است. یکی از اصلیترین محورهای این نگرانی، نقش نیروگاهها در آلودگی و استفاده احتمالی از سوختهای آلاینده مانند مازوت است. گزارشها و اخبار مختلف درباره مصرف سوخت نیروگاهها و میزان سهم صنعت برق در آلودگی، افکار عمومی را حساس کرده و پرسشهای زیادی را در میان مردم ایجاد کرده است. در این شرایط، بررسی میزان تولید و مصرف برق، وضعیت نیروگاهها، میزان تحقق تعهدات صنعت برق در سند کاهش آلودگی و اقدامات انجام شده برای بهبود کیفیت هوا، از جمله موضوعات مهمی است که مسئولان و رسانهها بر آن تمرکز دارند.
داوود قاسمی سخنگوی صنعت برق استان اصفهان در یک برنامه رادیویی با اشاره به تشدید آلودگی هوای این شهر و حساسیت شهروندان نسبت به نقش نیروگاهها در آلایندگی اظهار کرد: ظرفیت تولید برق استان اصفهان حدود ۵۴۰۰ مگاوات است اما مصرف تابستان امسال به هفت هزار مگاوات رسید و مدیریت بار ضرورت پیدا کرد. در حال حاضر مصرف برق استان حدود ۵۵۰۰ مگاوات است و به دلیل صنعتی بودن، کاهش محسوسی در فصل سرد تجربه نمیکند. استان اکنون حدود ۵۰۰ مگاوات از شبکه سراسری برق دریافت میکند.
قاسمی بیان داشت: برخلاف برخی تصورها، برق تولیدی نیروگاههای اصفهان به استانهای دیگر صادر نمیشود و به دلیل ماهیت شبکه یکپارچه سراسری، جابهجایی برق صرفاً بر اساس نیاز شبکه انجام میشود.
وی در ادامه به وضعیت فرسودگی نیروگاهها اشاره کرد و گفت: بیش از ۱۴ نیروگاه کشور عمر بالا دارند و این فرسودگی باعث کاهش راندمان شده است. نیروگاه اصفهان هماکنون با حدود ۴۰ درصد و نیروگاه منتظری با ۶۰ درصد ظرفیت فعالیت میکنند.
قاسمی ادامه داد: نیروگاهها پس از عبور از پیک تابستان وارد دوره تعمیرات شدهاند تا برای تابستان ۱۴۰۵ آماده باشند. ۹۰ درصد نیروگاههای کشور گازسوز هستند و تا این لحظه هیچ گزارشی درباره استفاده نیروگاههای اصفهان از مازوت ثبت نشده است.
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان در ادامه برنامه و در پی انتشار گزارشی که نام ۱۵ نیروگاه کشور از جمله نیروگاه اصفهان را در فهرست مصرفکنندگان روزانه مازوت قرار داده بود، موضعگیری صریحتری ارائه داد و بیان کرد: استان اصفهان در حال حاضر در هیچ نیروگاهی مازوت نمیسوزاند. نیروگاه اصفهان سالهاست پلمب سوخت دوم دارد و نیروگاه منتظری نیز اکنون با ۵۰ تا ۶۰ درصد ظرفیت فقط با گاز کار میکند. ممکن است براساس دستور مرکز در آینده تغییراتی در نوع سوخت برخی نیروگاهها رخ دهد، اما تا این لحظه حتی یک واحد در استان با مازوت فعال نیست.
قاسمی بیان داشت: رسانهها باید در انتشار اخبار مربوط به سوخت نیروگاهها به منابع رسمی استان استناد کنند و صنعت برق آماده ارائه پاسخهای شفاف به تمام رسانههاست.
وی در توضیح درباره احتمال کمبود برق نیز گفت: هیچ کمبودی در شبکه کشور وجود ندارد و حتی کمی مازاد نیز مشاهده میشود و بنابراین دلیلی برای استفاده از سوختهای آلایندهتر مانند مازوت نیست. مازوت موجود در کشور از نوع کمسولفور است و در صورت استفاده، خروجی آلاینده آن در محدوده استانداردهای محیط زیست قرار میگیرد، و تاکید میکنم فعلاً در اصفهان هیچ مصرفی از این نوع سوخت وجود ندارد.
در بخش دیگری از برنامه، به موضوع سند کاهش آلودگی هوای اصفهان اشاره شد؛ سندی که ۲۸ درصد از اهداف آن به صنعت برق مربوط میشود. قاسمی در پاسخ تصریح کرد: بخش عمده پیشرفتها مربوط به افزایش راندمان نیروگاهها، حرکت به سمت سیکل ترکیبی و توسعه انرژیهای خورشیدی است.
وی با اشاره به ظرفیت بالای آفتابی اصفهان اعلام کرد: ظرفیت خورشیدی استان از ۳۵۰ مگاوات اکنون تا پایان سال ۱۴۰۴ به ۶۰۰ مگاوات میرسد. و مدیریت مصرف از خرداد ۱۴۰۵ تأثیر محسوسی در کاهش آلودگی خواهد داشت و همزمان افزایش ظرفیت خورشیدی و آمادهسازی واحدهای نیروگاهی در تابستان، نقش مهمی در پایداری شبکه خواهد داشت.
در ادامه برنامه، سهم هر بخش از آلودگی هوای اصفهان بر اساس آمار رسمی سازمان محیط زیست تشریح شد. قاسمی بیان داشت: ۴۵ تا ۵۰ درصد آلودگی مربوط به وسایل نقلیه، ۳۰ درصد مربوط به صنایع و ۲۰ درصد ناشی از اثر وارونگی هواست.
وی گفت: سهم نیروگاهها از این ۳۰ درصد صنایع کمتر از پنج درصد است و تلاش مجموعه صنعت برق کاهش همین سهم حداقلی است.
قاسمی در خصوص میزان تحقق تعهدات صنعت برق در سند کاهش آلودگی هوا، گفت: حدود سه تا چهار درصد از آن پنج درصد تعهدی که به نیروگاهها مربوط میشد، اجرایی شده است. از جمله اقدامات انجامشده میتوان به بازسازی واحدهای نیروگاه منتظری، ورود سه تا چهار واحد به چرخه تعمیرات سالانه و توسعه واحدهای سیکل ترکیبی اشاره کرد.
وی بیان کرد: بازسازی واحدها یک روند مداوم است، زیرا نیروگاهها پس از چند ماه کار با ظرفیت بالا باید چند ماه از مدار خارج شوند.
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان در توضیح تفاوت اصلاح سوخت و اصلاح تجهیزات افزود: هر دو مسیر به صورت همزمان دنبال میشود و در صورت نیاز به سوخت جایگزین، تنها مازوت کمسولفور توزیع میشود.
وی در خصوص هوشمندسازی شبکه برق، تصریح کرد: از سال گذشته شناسایی ماینرهای غیرمجاز آغاز شده و تعداد قابل توجهی از آنها کشف و جمعآوری شده است. مدیریت مصرف مهمتر از فصل سرد یا گرم است و حتی خاموش کردن یک چراغ در مقیاس چند میلیون خانوار اثرگذار است.
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان در این برنامه رادیویی بار دیگر بر آمادگی صنعت برق برای پاسخگویی شفاف به رسانهها و شهروندان تأکید کرد و یادآور شد که مدیریت مصرف، بازسازی و بهینهسازی نیروگاهها و توسعه انرژیهای پاک نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و پایداری شبکه برق دارد. با توجه به اقدامات جاری و برنامهریزیهای آتی، مسئولان صنعت برق امیدوارند ضمن تأمین پایدار برق استان، سهم حداقلی نیروگاهها در آلودگی هوا نیز به حداقل برسد.
تحلیل کارشناسان نشان میدهد که در شرایط کنونی، سهم نیروگاهها در آلودگی هوای اصفهان نسبت به صنایع و وسایل نقلیه بسیار محدود است؛ بنابراین تمرکز اصلی بر مدیریت مصرف برق، بهینهسازی شبکه و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر میتواند اثر مستقیم و قابل توجهی در کاهش آلودگی و پایداری شبکه داشته باشد. همزمان، شفافیت در اطلاعرسانی به مردم و رسانهها و پاسخگویی به سؤالات و گلایههای شهروندان، میتواند اعتماد عمومی را نسبت به برنامههای صنعت برق افزایش دهد و زمینه مشارکت مردم در کاهش مصرف و ارتقای کیفیت هوا را فراهم کند.
در مجموع، اقدامات جاری صنعت برق استان اصفهان با توجه به ظرفیت بالای خورشیدی، بهبود راندمان نیروگاهها و هوشمندسازی شبکه، در بلندمدت میتواند همزمان امنیت تأمین برق و کاهش آلایندهها را محقق کند، اما نیاز به استمرار در نظارت و پیگیری برنامهها و همچنین همراهی شهروندان برای مدیریت مصرف انرژی دارد.