امروزه اعتیاد به فضای مجازی فقط مختص بزرگسالان نیست و گریبان کودکان جامعه را نیز گرفته است. اکنون با توجه به ارائه برخی از آموزشها در بستر فضای مجازی و شبکههای دانشآموزی مثل شاد و همچنین وجود تبلتها و تلفنهای هوشمند، روند استفاده از این ابزارها و فضای مجازی رو به رشد بوده و کودکان بیشتر از قبل به این فضا وصل و وابسته شدهاند.
وابستگی کودکان و نوجوانان به فضای مجازی بسیار خطرناک است چرا که این موضوع میتواند در آینده کودکان دخالت مستقیم داشته و زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد و علاوه بر مشکلات جسمی، مشکلات روحی و شخصیتی نیز میتواند از مهمترین تبعات استفاده بیش از حد از فضای مجازی و شبکههای اجتماعی باشد. از طرف دیگر با توجه به اینکه شکلگیری شخصیت هر فرد ارتباط مستقیمی با دوران کودکی او دارد، از این رو الگوپذیری از فضای مجازی میتواند تأثیرگذاری مستقیمی بر شخصیت کودکان امروزی داشته باشد. به نحوی که این افراد سعی میکنند از شخصیتهای مجازی الگو برداری کرده و ناخواسته رفتار و حرکتهای آنها را تکرار کنند.
جلوگیری از اعتیاد کودکان به فضای مجازی امری تربیتی است که تنها مربوط به خانوادهها نمیشود و باید سایر نهادها و ارگانهای مربوطه مانند آموزش و پرورش نیز به این مقوله ورود پیدا کنند. البته مشکل بزرگ این است که ما تربیت را بین نهادهای مختلف تقسیم کردیم و به همین دلیل تربیت کودکان رنگ واحد ندارد. باید مسئولان صداوسیما، آموزش و پرورش و وزارت ارشاد در یک میز مشترک فکری بنشینند و با هم در رابطه با مقولههای تربیتی کودکان توافق کند. اگر مبنای تربیت بر خانواده محوری است این موضوع باید در کتاب، رسانه و همه جا مطرح شود و نباید شاهد چاپ کتابهایی باشیم که بچهها را به سمت زندگی بدون والدین سوق دهد. ما نباید فراموش کنیم که والدین به عنوان کسانی که بهتر از دیگران خیر و صلاح کودک خود را میخواهند باید در این زمینه تقویت و جایگاهشان بازگو شود چرا که همراهی و همگام شدن والدین با فرزندان در فضای مجازی میتواند موجب ایجاد رفاقت و صمیمیت بیشتر بین آنها شده و در نهایت از آسیبهای این فضا کم کند.
به هر ترتیب در پایان این نوشتار باید این نکته را خدمت خوانندگان محترم بازگو کرد که کودکان، دانش و آگاهی لازم برای مدیریت استفاده از فضای مجازی و همچنین آسیبهای احتمالی این فضا را نداشته و با توجه به پاندمی کرونا، تعطیلی مدارس و ضرورت آموزش مجازی و استفاده از تلفن همراه و تبلت به این فضا دسترسی کامل داشته و عادی تلقی میشود و دسترسی کامل، استفاده فزاینده و وابستگی بیش از اندازه به این محیط ارتباط کودک و نوجوان را با جهان پیرامونی قطع کرده و این مسئله سلامت روان و جسمانی فرزند را هم با مخاطره روبهرو میکند پس بهتر است تا قبل از آنکه دیر شود همه به دنبال راه چارهای برای درمان اعتیاد کودکان به فضای مجازی باشیم.