به گزارش پایگاه خبری تماشاگران امروز/دو نوع توت سیاه وجود دارد یکی درست مثل توت سفید بوده و تمام خواص و شکل و فرم آن را دارد و حتی مزهاش هم مانند توت سفید شیرین بوده تنها رنگش سیاه است. این توت و درختش در ایران نادر است. نوع دیگر که نه تنها در از لحاظ رنگ میوه با توت سفید شباهتی ندارد بلکه مزهاش هم با آن بکلی فرق داشته و در اغلب نقاط ایران بنام شاه توت معروف و در یزد توت سیاه و درهمدان توت شرابی نامیده میشود. درخت شاتوت درختی است به ارتفاع ۴ تا ۱۰ مترکه به حالت طبیعی به ارتفاع ۲۰ متر نیز میرسد. رنگ پوست آن قهوهای تا قهوهای سیر ولی شاخههایش تا اندازهای سبز روشن و با دانه دانههای فراوان روی پوست آن است. جوانههایش نسبتاً قوی و کلفت (قویتر از جوانههای درخت توت سفید) و براق به شکل بیضی مخروطی و به رنگ قهوهای بنفش هستند.
طول برگهایش ۷ تا ۱۸ سانتی متر و عرض آن حدود ۸ سانتی متر است. فرم آنها بیضی تا قلبی شکل با حاشیهای دندانه دار ونوک تیز و کوچک هستند. برگها در سطح بالایی سبز تیره رنگ بوده و تعدادی مونیز رویشان دیده میشوند. سطح پائینی آن سبز روشن با موهای زیادتری هستند طول دسته برگ حدود ۲ سانتی متر و کمی کلفت با موهایی نسبتاً زیادتر از برگ است. از برگ های توت سیاه (شاه توت) در پرورش کرم ابریشم استفاده نمیکنند چون کرمها باخوردن مقدار زیاد آن بیمار شده و تلف میشوند. گل نر کوتاه و کلفت و به رنگ سبز تیره است گل ماده از گل نر هم کوتاهتر است.
گوشت میوهها از دیواره گلها بوجود میآیند که رنگ آنها قرمز تیره یا آبی سیاه میشود. تنها کمی قبل از افتادن از درخت قابل خوردن میشوند. چون تا کمی پیش از رسیدن مزه ترشی دارند که برای خوردن جالب نیستند. زمان گلدهی آن معمولاً اردیبهشت ماه است. میوههای شاه توت را خشک نمیکنند و تنها به صورت تازه مصرف میشوند. درخت شاه توت اغلب پررشدتر و بلندتر از درخت توت سفید است و تا ارتفاع ۱۵۰۰ متر از سطح دریا و بیشتر هم میتواند بخوبی رشد کرده و میوه بدهد. خواص محققان انجمن تغذیه آمریکا، شاتوت را در مقایسه با ۴۰ نوع میوه تازه دیگر، به عنوان اولین میوه از نظر فعالیت آنتیاکسیدانی قرار دادهاند که دارای فیتوکمیکالهای قوی مانند آنتوسیانین است. آنتوسیانین رنگدانه ای است که رنگ سیاه شاتوت از آن ناشی میشود. شاتوتها، گوشتی و خوشمزه هستند و دارای کالری پایینی بوده (در هر ۱۰۰ گرم، ۴۳ کالری) و سرشار از خواص مفید برای بدن میباشند. این نوع توت حاوی منبع خوبی از ویتأمین C و آنتیاکسیدان بالایی است. مصرف غذاهای سرشار از ویتأمین C مقاومت بدن را در برابر عوامل عفونت زا افزایش داده و التهاب را از بین برده و با رادیکالهای آزاد مضر برای بدن مبارزه می کنند. وجود انواع آنتی اکسیدان های گوناگون در شاتوت، «درجه ظرفیت جذب رادیکالهای آزاد» آن را که یک شاخص اندازه گیری تأثیر مواد غذایی در پیشگیری از سرطان است، به رقم ۵۳۵۰ در هر صد گرم رسانده است.
سایر آنتی اکسیدانها و فنولهای موجود در شاتوت شامل موارد زیر هستند: الاژیک اسید، روتین، گالیک اسید، هیدروکافئیک اسید، پی کوماریک اسید، سینامیک و آنتی اکسیدانهای مشهور یعنی ویتأمین های A و C. شاتوتها حاوی مقدار مناسبی از ویتأمین A و یتأمین E هستند. شاهتوت به دلیل داشتن ویتأمین A در شادابی و زیبایی پوست نقش بسزایی دارد. شاتوتها منبع خوبی از آهن هستند که به ندرت در دیگر انواع توتها پیدا میشود. این میوه همچنین سرشار از پتاسیم، منگنز و منیزیم است. پتاسیم بخش مهمی از سلول و مایعات بدن است که میزان ضربان قلب و فشار خون را کنترل میکند. شاتوت دارای مقدار فراوانی ویتأمین B کمپلکس و نیز ویتأمین K است. این نوع توت حاوی مقدار بسیار خوبی از ویتأمین B۶، نیاسین، ریبوفلاوین و اسیدفولیک است. این ویتأمینها دارای وظایف مشترکی بوده و به بدن در سوخت و ساز کربوهیدرات ها، پروتئینها و چربی ها کمک میکنند. وجود این مواد مغذی و نقش همافزایی این مواد مغذی بر یکدیگر سبب شده است تا این میوه به عنوان منبعی خوب برای تأمین نیاز روزانه به ریزمغذی های گوناگون مورد توجه قرار گیرد. شاتوت از ساخته شدن کلسترول بد که به بیماری ها و حملات قلبی منجر میشود، جلوگیری می کند. علاوه بر این، شاتوت دارای ویتأمین هایA، C و املاح روی، پتاسیم، آهن، کلسیم و منیزیم است. محتوای متعادل تانن موجود در شاتوت به استحکام جداره رگها کمک کرده و از خون ریزیهای پوستی جلوگیری میکند. مصرف منظم این میوه فرایند پیر شدن را کند می کند و به دلیل وجود خاصیت ضد باکتریایی آن، به بهبود اسهال ناشی از باکتریها کمک می کند. مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب کاهش نشت دیواره نازک رگ های خونی میشود. این عصاره دارای آنتی اکسیدان هایی به نام آنتوسیانیدین است. آنتوسیانیدین به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده کمک میکند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشکل دارد. غرغرهٔ آب شاتوت برای زخم ها و جوشهای دهان مفید است و ورم حلق، درد گلو و تورم لثه را التیام میبخشد. اگر شاتوت را صبح ناشتا بخورید، ملین است. خاصیت ضدالتهابی از دیگر فواید این میوه است که میتواند برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) مفید باشد. شاتوت از نظر طبیعت، سرد و خشک است و قابض. عطش را فرو می نشاند و اشتها را بیدار میکند. با توجه به وجود قند طبیعی فروکتوز در این میوه در صورت مصرف درست و به اندازه آن، برای افراد دیابتی نیز مفید بوده و حتی میتواند جایگزین مناسبی برای مصرف قند باشد. بازکننده گرفتگی ها بوده و عوارض صفرا را از بین میبرد. همچنین برای تسکین زخم های رودهای مناسب است. عصاره آن به طور موثری از رشد سرطان سینه و دهانه رحم جلوگیری می کند و به علاوه موثرترین عامل در کاهش رشد سلول های سرطانی در سینه است.