از یک طرف با قطع‌نامه‌ها علیه ایران موافقت می‌کنند و از تهران در برابر هیچ تحریمی دفاع نمی‌کنند و از طرف دیگر مقابل فعال شدن اسنپ‌بک می‌ایستند. این یعنی، نوع کنشگری مسکو در قبال تهران به شرایط روسیه بستگی دارد و پوتین و دیگر سیاستمداران روس نشان داده‌اند که هیچ عمل و عکس‌العملی را بدون توجه به شرایط کنونی و منافع آیندۀ خود نمی‌گیرند و در این مسیر هیچ خط قرمزی هم ندارند.
نمونۀ آخر این رفتار، ادعاهای لاوروف بر علیه ظریف است. جایی که او ادعا کرده اسنپ‌بک ساختۀ ظریف است و حتی خود آنها نیز از این رفتار شوکه شده‌اند. گرچه ادعای کذب و البته زیرکانۀ او که اهداف نامبارکی را دنبال میکند از سوی بسیاری از سیاستمداران دنیا که در جریان مذاکرات برجام بودند، رد شد و حتی فردی مانند وندی شرمن اعلام کرد که لاروف برای پوشاندن حقیقت این کار را میکند، زیرا اسنپ‌بک ایدۀ خود او بود؛ ولی می‌توان به راحتی با کنار هم قرار گذاشتن قطعات این پازل، آن را حل کرد.
اولاً که در طول مذاکرات، روسیه هرگز به عنوان دوست راهبری و کشور همسو، طرف ایران نایستاد و اتفاقاً در مسیر مذاکرات سنگ‌اندازی‌های متعددی داشت به خصوص این‌که از قدرت گرفتن ایران در مسئلۀ هسته‌ای هراس داشت و آن را در مقابل یکه‌تازی خود در منطقه می‌دید. از طرف دیگر، تحریم ایران به لحاظ اقتصادی منفعت بسیار زیادی برای مسکو داشت (و دارد)، چون می‌توانست در این صورت با بالاترین قیمت ممکن، گاز خود را به کشورهای اروپایی صادر کند و حتی در بازارهای مشترک نیز ایران را کنار بزند. از طرف دیگر، قدرت گرفتن ایران در جنوب‌غرب آسیا، معادلات قدرت را به حدی به سمت ایران سنگین می‌کرد که عملاً روسیه ضریب نفوذ حداکثری نداشت و این ایران بود که مناسبات را تعیین می‌کرد. بنابراین با یک حساب سرانگشتی می‌شود اثبات کرد که را روسیه با برجام مخالف بود. علاوه بر این، به گفتۀ طرف‌های مختلف، روسیه که پیشتر قطع‌نامه را برای علیه ایران امضا کرده بود، بعد از موفقیت ایران در برجام، به دنبال راهی برای محدودیت قرار دادن بر سر توسعۀ برجام بود و به همین دلیل پیشنهاد گنجاندن اسنپ‌بک در برجام را داد.
جالب‌تر این‌که در همین ایام اخیر و جنگ با اوکراین نیز خود روسیه کمک‌های پهپادی ایران را رسانه‌ای کرد تا از این طریق بتواند فشار بر تهران را افزایش دهد، چراکه آنها نیز از قدرت موشکی و دفاعی ایران خرسند نیستند؛ زیرا خوب می‌دانند که در صورت توسعۀ این صنعت در ایران، حتی ممکن است بازارهای صادراتی آنها نیز تحت تأثیر قرار بگیرد. وانگهی تبدیل شدن ایران به قدرت بلامنازع منطقه، به هیچ عنوان ایده‌آل روسیه نبوده و نیست؛ گرچه ورود ایران به جنگ نیز مطلوبشان نیست چون منافع آنها را به خطر می‌اندازد. آن‌چه روسیه دنبال میکند، اختلاف‌افکنی بین ایران و غرب و جلوگیری از عادی شدن روابط دو طرف است؛ سطح تنشی که همیشه در یک میزان استاندارد برای روس‌ها باید باشد تا از یک طرف ارتباط ایران با غرب را قطع کند و از طرف دیگر حتی بتواند به منافع اقتصادی خود چه در تجارت با ایران و چه در بیرون راندن ایران از بازارهای مشترک جهانی برسد.
روسیه البته مهمترین همسایه ایران است که به هیچ عنوان نباید با آن وارد مناقشه شد، ولی این‌که قرار باشد هر بار ایران را وجه معامله قرار دهد نیز پذیرفته نیست. آن‌چه باید مورد توجه قرار بگیرد اینست که مسکو در بسیاری از حوزه‌ها از جمله صنعت موشکی، از جمله پهپاد، از جمله هسته‌ای، از جمله نفت، از جمله گاز، از جمله امنیت، ایران را رقیب خود می‌بیند و به هیچ عنوان راضی به قدرت گرفتن این رقیب نخواهد شد. از طرف دیگر، این نوع دوستی با ایران حتی قدرت چانه‌زنی آنها را در مجامع بین‌المللی به ویژه در ارتباط با آمریکا و غرب افزایش میدهد چراکه می‌توانند با وعدۀ همراهی با آنها برای فشار بر تهران، منافع خود را در زمینه‌های مختلف مثلاً همین جنگ با اوکراین تأمین کند. ساده‌تر این‌که روس از غرب برای ایران یک غول ویرانگر و استعمارگر می‌سازد تا بتواند ایران را به خود وابسته کند و تنها راه برون‌رفت را جادۀ تهران_مسکو تلقین کند و با همین ایده از جیب و جایگاه تهران برای مقابله با غرب هزینه کند و ایران هسته‌ای و موشکی را بزرگترین دشمن غرب معرفی میکند تا از هرگونه عادی شدن شرایط جلوگیری کند و اجازه ندهد ایران با اروپا و آمریکا به نقطه‌ای مشترک برسند که زمینه برای توسعه تجارت در بخش‌هایی مانند انرژی و فناوری و محصولات غیرنفتی و صنعتی ایجاد شود و در این شکافی که خود ساخته، به زیست زیرکانه ادامه میدهد و منافعش را درو میکند. هر جا هم منافعش اقتضا کند، به سمت یکی از دو طرف غش میکند. اگر بخواهد امتیازی از غرب در جنگ با اوکراین بگیرد، صراحتاً از ایران مایه می‌گذارد و اگر بخواهد از ایران امتیازی بگیرد که فشار تحریم را بکاهد، به راحتی با اسنپ‌بک مخالفت میکند و خیلی زیرکانه برای وابسته کردن صنعت هسته‌ای ایران به خود، از در دوستی وارد می‌شود و پیشنهاد تأمین نیازهای ایران در این زمینه را میدهد.
در مواجهه با چنین همسایه‌ای، حفظ فاصلۀ ایمنی ضرورت دارد. همسایگی با روسیه میتواند برای ایران منافع بسیاری داشته باشد کمااین‌که تا همین جا نیز منفعت‌هایی داشته است، ولی باید به طور مداوم مراقب و هوشیار بود. ایران باید ارتباط با روسیه را همان‌گونه تنظیم کند که آنها ارتباطشان با ایران را مهندسی کرده‌اند؛ جز این چه اعتماد کامل صورت بگیرد و چه مقابلۀ همه‌جانبه، نتیجه باخت سنگین است.
منبع: روزنامه تماشاگران امروز