در این بین، بعد از اتصال بانکهای ایرانی و روس به یکدیگر و ایجاد امکان جابهجایی مستقیم پول آن هم پول ملی دو کشور، حالا میتوان ادعا کرد که بیش از 80 درصد تجارت ایران با روسیه با ریال و یا روبل انجام میشود. موضوعی که میتواند اعتمادافزایی بسیاری به ویژه برای بخش خصوصی دو طرف ایجاد کند.
خوشبختانه در همین مدت ایران توانسته از نیازهای خود را در غلات، چوب، دانههای روغنی، مواد شیمیایی، آلومینیوم، زغالسنگ و آهنآلات از طریق روسیه پوشش دهد و در نقطۀ مقابل نیز با صادرات قطعات یدکی، محصولات انرژی، سرامیک، سیمان و محصولات کشاورزی، پول مورد نیاز برای واردات از این کشور را تأمین میکند.
لئونید لوژنکو رئیس شورای تجاری روسیه–ایران در همین رابطه با مثبت ارزیابی کردن فضای حاکم بر اقتصاد دو کشور، تجارت را رو به رشد توصیف کرده و میگوید: دو کشور توانستهاند در این مدت با تمرکز بر نیازهای دو طرف و ظرفیتهای تولیدی، بخش بزرگی از تجارت طرف مقابل را پوشش دادهاند و البته فضای سیاسی همسو نیز به تعمیق روابط کمک کرده است.
نکتۀ بسیار مهم دیگر اینست که بیش از 60 درصد تجارت بین دو کشور به محصولات کشاورزی اختصاص دارد که این موضوع نشاندهندۀ اهمیت ظرفیتهای دو طرف در تکمیل زنجیرۀ صنعت غذایی است که میتواند با توجه به تحریمهای اعمالشده از سوی غرب بر هر دو کشور، تمرکز بر تجارت را افزایش دهد.
جالبتر اینکه روسیه در همکاری با چین قصد دارد در یک برنامۀ فراسرزمینی به توسعۀ کشت به ویژه در غلات اقدام کند. پروژهای بزرگ که به طور حتم تمام نیازهای بازارهای غرب و جنوبغرب قاره و آسیای میانه را رفع خواهد کرد. این پروژه از آن جهت اهمیت دارد که ایران در تجارت انرژی به ویژه نفت آن هم با چین، قالب تهاتر را نهادینه کرده و در نتیجه میتواند با همین قالب، نفت را با غلات تهاتر کند و حجم اصلی نیازهای خود را پوشش دهد. راهکاری دو سر بُرد برای طرفین.
در همین رابطه، رفیعی عضو هیئتمدیره اتاق مشترک ایران و روسیه نیز از راهکارهای جدیدی برای بیاثر کردن تحریمها خبر داده و گفته که تهاتر نفت با غلات، یکی از بهترین شیوهها برای دور زدن تحریمهاست. او گفت: "پروژه توسعه کشت فراسرزمینی در شرق روسیه فرصتی کمنظیر برای ایران ایجاد کرده تا بخشی از نیاز غلات خود را از طریق تهاتر با نفت تأمین کند. ما میتوانیم بدون نیاز به تبدیل ارز، از منابع یوآن حاصل از فروش نفت به چین برای تهاتر با غلات روسیه استفاده کنیم."
مسئلۀ بسیار مهم دیگر اینست که ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم در تولید محصولات کشاورزی، از امکانهای ترانزیتی بالایی هم بهرهمند است و این یعنی اضافه کردن ظرفیت این پروژۀ عظیم به توان داخلی در کشت محصولات، به ایران امکان ایفای نقش بیشتری میدهد. اول اینکه میتواند نیازهای خود را به خوبی و در فضای غیردلاری رفع کند. دوم اینکه میتواند در این زنجیرۀ اررزش به عنوان محور ترانزیتی اثرگذار باشد و حتی بخش بزرگی از واردات را از همین مسیر تأمین مالی کند و سوم اینکه به توسعۀ کشت خود بهرهوری بیشتر بدهد. این یعنی الگو و تنوع کشت را با توجه به ظرفیتهای جدید بازتعریف و بازطراحی کند. در این روش جدید، توسعۀ صنایع تبدیلی و تکمیلی و تلاش برای تولید محصولات نهایی در این زنجیرۀ ارزش، همان اقدامی است که بالاترین بهرهوری را برای اقتصاد ایران دارد که این نقطه نیز خود نیازمند برندسازی علمی و رعایت استانداردهای بینالمللی است.
کشور در این حوزه زمانی به موفقیت میرسد که ذائقه و سلیقۀ بازارهای مختلف را بداند و با پرهیز از خامفروشی و یا فروش فلهای، با توجه به اقتضائات هر بازار، محصول متناسب را با کیفیت مطلوب و البته قیمت رقابتی به بازار هدف روانه کند. همۀ این موارد یعنی توسعۀ کشت فراسرزمینی حتی برای ایران هم فرصتهای تازهای ایجاد خواهد کرد به شرطی که به این موقعیت، به چشم فرصت نگاه کنیم.
منبع: روزنامه تماشاگران امروز