شرایط و تغییرات جوی ممکن است در هر شهری اتفاق بیافتاد، اما تدابیری که از سوی سازمان میراث فرهنگی اندیشیده میشود، چرا به مرحله انجام نمیرسد؟ این سؤالی است که با هر اتفاقی، برای دوستداران میراث فرهنگی و آثار باستانی پیش میآید. تاریخ ملت ایران همچنان بر روی آثار با ارزش دورههایی که سپری کرده ایم، میچرخد.
به تازگی مدیر پایگاه میراث جهانی منظر ساسانی باستانشناسی فارس در حوزه فیروزآباد و سروستان از وجود نم و رطوبت در پی کاخ سروستان و لزوم رطوبتزدایی از این بنا خبر داد و گفت: در حال تهیه برنامه جامع حفاظت و مرمت از کاخ سروستان هستیم.
کاخ ساسانی سروستان در استان فارس در ۹ کیلومتری شهر سروستان در محله تزنگ قرار گرفته است. این کاخ که از جاهای دیدنی استان فارس محسوب میشود، در زمان بهرام پنجم یا بهرام گور و توسط مهرنرسی وزیر معروف وی ساخته شده است. کاخ سروستان شباهت بسیاری به کاخ اردشیر در فیروزآباد دارد اما کوچکتر از آن است و طاقهای آن با آجر زده شدهاند. در طاقها و گنبدهای کاخ سروستان مهارت و ریزهکاریهای بیشتری به کار رفته است.
علیرضا عسگری چاوردی (مدیر پایگاه میراث جهانی منظر ساسانی باستانشناسی فارس در حوزه فیروزآباد و سروستان) با اشاره به آنکه در حال تهیه برنامه جامع حفاظت و مرمت بنای کاخ سروستان هستند، گفت: علاوه بر آنکه برنامه حفاظت و مرمت در حال انجام است، آزمایش و آنالیز خاک و شناسایی بهتر فوندانسیون کاخ سروستان در دست اقدام است.
او ادامه داد: میدانیم که کاخ سروستان یک بنای مهم در تاریخ معماری ایران به حساب میآید و پیچیدگیهای خاصی که در ساخت این بنا در شیوههای ساخت طاق و قوس و گنبد به کار رفته، این بنا را تبدیل به موزه طاق و گنبد کرده است. از این روست که بدون تهیه طرح جامع حفاظت و مرمت عملا امکان شناسایی مشکلات این بنا و به تبع آن حفاظتش ممکن نیست.
به گفته عسگری چاوردی طی مطالعات انجام شده، کارشناسان متوجه شدند که در سالهای گذشته مسئله فرونشست زمین در منطقه اتفاق افتاده از این رو پایههای بنا دچار مشکل هستند. همچنین شاهد وجود نم و رطوبت در بخش پی بنا هستیم که در مرحله نخست رطوبت از بخش شمال غربی بنای سروستان دفع شد. درحال حاضر پروژه عملیات در بنا درحال انجام است و سیستم دفع نم و رطوبت از فندانسیون گنبد بزرگ سروستان درحال اجراست. امیدواریم بعد از اجرای این طرح، نم و رطوبت به طور کلی از بنای سروستان زدوده شود.
او پوشش دیوارها با کاهگل و اجرای مرمت بخشهایی از ستونهاس سروستان و طاق و قوسهایی که در سالهای قبل پایش شده بودند و نیازمند مرمتهای تکمیلی هستند را از دیگر برنامههای پایگاه میراث جهانی منظر ساسانی باستانشناسی فارس در حوزه فیروزآباد و سروستان در کاخ سروستان عنوان کرد.
او در پاسخ به این سؤال که آیا فرونشست زمین و اینکه پایههای بنا با مشکل روبهرو شدهاند میتواند نگرانکننده باشد و آسیبی را متوجه بنای سروستان کند، گفت: به نظر میرسد که فرونشست زمین در سرتاسر دشت سروستان وجود دارد و بنای سروستان نیز از این امر بیبهره نبوده. فرونشستی که اکنون ما با آن مشکل داریم، به نظر میرسد که مربوط به قرن گذشته است. به گفته او، یونسکو تاکنون هیچ کمک مالی برای مرمت و حفاظت از بنای سروستان که در قالب منظر ساسانی باستانشناسی فارس در حوزه فیروزآباد و سروستان در فهرست میراث جهانی ثبت شده است، نکرده است.